دخمه زرتشتیان را با هتل کوروش یزد نام برج خاموشان و برج سکوت نیز می شناسند. در 15 کیلومتری جنوب شرقی یزد و در حوالی منطقه صفائیه، بر بلندای کوهی رسوبی و کم ارتفاع به نام کوه دخمه، دو عمارت سنگی مدور برج مانند با فضای هتل کوروش یزد میان تهی قرار دارد که به دخمه یا دادگاه هتل ادیب الممالک یزد زرتشتیان مشهور است. یکی قدیمی تر به نام مانکجی هاتریا (زرتشتی هندی‌الاصل) و دیگری که جدیدتر می باشد به نام گلستان معروف است که مربوط به دوره قاجاریه هتل کوروش یزد می باشد. دخمه گلستان 25 متر قطر دارد و ارتفاع دیوار آن از سطح تپه 6 متر است. دخمه مانکجی نیز 15 متر قطر دارد. کارکرد این برج برای هتل ادیب الممالک یزد دفن جنازه‌ها بوده است. در گذشته دور جنازه‌ها را بالای برج می گذاشتند تا خوراک پرنده ها شود. بعدها استخوان ها را در چاهی می ریخته اند. این کار برای هتل کوروش یزد جلوگیری از آلوده شدن هتل ادیب الممالک یزد خاک بوده است.وسط فضای میان تهی دخمه چاهی وجود دارد که به “استودان” معروف است و استخوان های به هتل ادیب الممالک یزد جای مانده از اجساد را داخل آن می ریختند.
خانه لاریها و بادگیر آن هتل لاله یزد مربوط به دوره قاجار است و در یزد، خیابان امام خمینی، محله فهادان، مجاورعمارت کلاه فرنگی واقع شده و این اثر در تاریخ 24 بهمن 1375 با شماره هتل خاتم یزد ثبت 1837 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت هتل لاله یزد رسیده‌است. ساختمان خان لاری ها با توجه به سبک کّلی منازل اعیانی دور خود ساخته شده؛ یعنی خانه ای است با دو قسمت اندرونی و بیرونی – حیاط هتل خاتم یزد در مرکز و قسمت های اعیان نشین به صورت چهار فصل در هتل لاله یزد پیرامون حیاط. از قسمت شمالی به عنوان زمستانه و از قسمت جنوبی به عنوان تابستانه استفاده می شد هتل لاله یزد که شامل تالار و بادگیر هتل خاتم یزد است. از ضلع شرقی که شامل اتاق آیینه مطبخ سرداب و سایر فضاهاست به عنوان پاییزه و از ضلع غربی به عنوان بهار خواب استفاده می شد. مالک آن حاج محمد ابراهیم لاری بوده است. هتل لاله یزد از این مکان هتل خاتم یزد سابقا به عنوان خانقاه نعمت اللهی استفاده می شده است. مساحت آن حدود 1700 متر و زیر هتل خاتم یزد بنائی معادل 1200 متر مربع را داراست.
آب انبار شش بادگیر مربوط به هتل ارگ جدید یزد دوره معاصر است و در یزد، محله تپه یزد، کوچه شش بادگیر واقع شده و در تاریخ 4 فروردین 1357 با شماره ثبت 1600 به‌عنوان یکی از آثار هتل پارسیان یزد ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا 180سال پیش در هتل ارگ جدید یزد دوره قاجاره ساخته شده که در سال 1371 ه. ق بازسازی شده است. این بنا دارای دو ورودی شمالی و جنوبی است. راه پله های ورودی در دو طرف مخزن و در امتداد یکدیگر قرار گرفته اند. راه پله ها از هتل ارگ جدید یزد دو قسمت روباز و سرپوشیده تشکیل هتل پارسیان یزد شده و سردر ورودی آنها در ابتدای قسمت سرپوشیده قرار دارد. از ورودی جنوبی توسط 55 پله به مخزن می توان رسید. در جلو سردر این راه پله که در میانه پله 25 و 26 (از بالا) قرار گرفته ، یک هشتی با کف آجر فرش هتل پارسیان یزد قرار دارد. مخزن آب انبار مدور است و بر روی آن 6 بادگیر هتل ارگ جدید یزد زیبای هشت وجهی تعبیه شده است. نیمی از این بادگیرها مربوط به بنای اولیه آب انبار و نیم دیگر مربوط به بازسازی بنا است. بادگیرهای جدید هتل پارسیان یزد توسط استاد علی سیاه و استاد غلامرضا ساخته شده اند. هتل ارگ جدید یزد با کمی دقت در شکل بادگیرها هتل پارسیان یزد تفاوت سه بادگیر قدیمی با دیگر بادگیرهای آن مشهود است. برای شهرهای کویری همچون یزد ارزش آب بیش از هر جای دیگر احساس می شود . در این شهر بیش از 75 آب انبار وجود دارد .
1212(ه.ق) درمیدان خان و در کنار هتل زنبق یزد مجموعه خان یزد واقع می باشد. این حمام در زمینی به مساحت 1170 متر مربع و با زیر بنای 900 متر مریع بنا هتل زنبق یزد گردیده هتل تهرانی یزد که شامل بخش های مختلفی از جمله گاوروتون، شاه نشین، خزینه می باشد. امروزه از این بنا به عنوان چایخانه هتل تهرانی یزد و رستوران سنتی استفاده می گردد. حمام خان (گرمابه نور) دارای سه مسیر دسترس است که آن را به میدان خان، بازارچه کاشیگری و بافت مسکونی مجاور مرتبط می سازد. بنای هتل زنبق یزد حمام مشتمل بر ورودی ها، هتل تهرانی یزد سربینه، گرمخانه و فضاهای مرتبط با آنها و همچنین استخری در کنار گرمخانه می باشد. فضای سربینه از نظر مساحت و تزیینات از سایر فضاها مشخص تر بوده و در اطراف آن سکوهای هتل زنبق یزد نشیمن و رخت هتل تهرانی یزد کن و جای نهادن کفش تعبیه شده است. این فضا با پوشش طاق و گنبد مسقف شده و روشنایی آن از طریق نورگیر زیبای تعبیه شده در گنبد تامین می شود. سطوح داخلی سربینه در اصل با هتل زنبق یزد نقاشی هایی هتل تهرانی یزد مزین بوده که امروزه تنها بخشی از آن تزیینات برجای مانده است. حمام خان یزد در هتل زنبق یزد دوره اخیر تعمیر هتل تهرانی یزد و بازسازی شده و با تغییر کاربری به چاپخانه سنتی تبدیل یافته و جدیداً نیز به ثبت تاریخی رسیده است.
یکی از ویژگیهای بارز شهرسازی هتل فهادان یزد محله های قدیم یزد، کوچه ها و گذرهای سرپوشیده آن هستند که به آنها “ساباط” گفته می شود. هدف از طراحی و اجرای ساباط این است که انسان گرمازده کویر را دمی در زیر سایه خود، از تابش خورشید هتل فهادان یزد در امان نگهدارد. ساباط هتل داد یزد در لغت به معنای راهرو، دالان و سقفی است که بر روی کوچه ها و معابر ساخته می شود. معماران یزدی نه تنها تمام جوانب را در ساخت داخل خانه مد نظر داشته اند، بلکه در ساخت هتل فهادان یزد کوچه هم هتل داد یزد با توجه به نیازها و شرایط اقلیمی و فرهنگی مردم منطقه، ویژگیهای ارزنده و جالب توجهی را در نظر داشته اند. یکی از خصوصیات بارز محله های قدیمی در استان یزد، کوچه ها و گذرگاههای هتل فهادان یزد سرپوشیده ی آن به نام «ساباط» است. ساباط‌ها (سابات) از ویژگیهای معماری زیست بوم‌های هتل فهادان یزد گرمسیر و کویری هستند. یکی هتل داد یزد از کارکردهای سابات پدید آوردن سایه و جایگاهی خنک برای رهرگذران است.این سازه به سبب نیمه پوشیده بودن در تابستان به پدید آمدن کوران هوا می‌انجامد که هوای درون هتل فهادان یزد سابات را از بیرون آن خنکتر می کند. همین نیمه پوشیده بودن در زمستان به گرمتر شدن هوای درون سابات از بیرون آن هتل داد یزد می انجامد. سابات‌ها همچنین مایه یکپارچگی و استواری خانه‌های کنارشان هستند و به آنها در پایداری در برابر هتل داد یزد نیروهای پدید آمده از فشار سازه کمک می‌کنند.